تحقیق تاریخچه علم عرفان در فرهنگ اسلامی

تاریخچه علم عرفان در فرهنگ اسلامی

فهرست مطالب:
عرفان و تصوف
عرفان و اسلام
قرن دوم
قرن سوم
قرن چهارم
قرن پنجم
قرن ششم
قرن هفتم
قرن هشتم
قرن نهم
پى نوشتها
--------------
ما در این بحثهاى تاریخى به جنبه اجتماعى و فرقه اى و در حقیقت به جنبه «تصوف »عرفان کارى نداریم، فقط از جنبه فرهنگى، آنهم از نظر تسلسل تاریخى این شاخه فرهنگى وارد بحث مى شویم، یعنى به عرفان به عنوان یک علم و یک شاخه از شاخه هاى فرهنگ اسلامى که در طول تاریخ اسلام جریانى متصل و بدون وقفه بوده است نظر داریم نه به عنوان یک روش و طریقه که فرقه اى اجتماعى پیرو آن هستند.
عرفان به عنوان یک دستگاه علمى و فرهنگى داراى دو بخش است: بخش عملى و بخش نظرى.
...
اکنون به ذکر طبقات عرفا و متصوفه از قرن دوم تا قرن دهم مى پردازیم:
قرن دوم
1. حسن بصرى. تاریخ عرفان مصطلح، مانند کلام از حسن بصرى متوفى در 110 هجرى آغاز مى شود. حسن بصرى متولد سال 22 هجرى است. عمر هشتاد و هشت ساله اى داشته و نه قسمت از عمرش در قرن اول هجرى گذشته است. حسن بصرى البته به نام «صوفى »خوانده نمى شده است، از آن جهت جزء صوفیه شمرده مى شود که اولا کتابى تالیف کرده به نام رعایه حقوق الله که مى تواند اولین کتاب تصوف شناخته شود. نسخه منحصر به فرد این کتاب در آکسفورد است.
نیکلسون مدعى است که:
«اولین مسلمانى که روش حیات صوفیانه و حقیقى را نوشته حسن بصرى است. ...
...